Tekenend voor de feelgoodmovie Good bye Lenin is de scène waarin een enorme banier van Coca-Cola wordt uitgerold tegen een DDR-Plattenbau-flat. In de film probeert Alexander Kerner de DDR levend te houden in de slaapkamer van zijn moeder. Moeder is ontwaakt uit een coma en heeft de val van de Muur in 1989 niet meegemaakt. De noodzakelijke aanvoer van DDR-producten naar de oostblokflat blijkt geen sinecure in het Berlijn van na de Wende. Etiketten van gevonden potjes Spreewaldgürken worden losgeweekt en geplakt op potjes augurken uit het westen. De film ontketende in 2003 een ware opleving van Ostalgie. (tekst gaat door onder slideshow)
Ostalgie (een samensmelting van Nostalgie en Ost) is het verlangen naar het dagelijks leven in wijlen de DDR. Veel Oost-Duitsers zagen de producten uit hun jeugd in rap tempo vervangen worden door westerse equivalenten en kregen ook te maken met nieuwe fenomenen die in de DDR niet bestonden zoals werkloosheid. Cultuurhistoricus Dr. Joes Segal, verbonden aan de Universiteit Utrecht zegt hierover ‘Monumenten, straatnamen, kunst: het moest na de eenwording allemaal weg. Vooral West-Duitse politici en journalisten spraken over de DDR als onrechtstaat, waar slechts een paar dissidenten waren geweest. De suggestie werd gewekt dat Oost-Duitsers die geen verzet tegen het regime hadden gepleegd onderdeel waren geweest van de totalitaire staat. Dat was een veel te eenzijdige kijk voor Oost-Duitsers. Zij hadden een eigen zingeving voor hun leven in de DDR, ook degenen die niet in verzet waren gegaan.’ Hij stelt dat veel Ossi’s niet met trots terugkijken op de DDR als systeem maar wel op hun leven in de DDR.
Cola aus dem Sozialismus
Bij dat leven hoorde een breed palet aan originele DDR-producten die na de Wende aan terrein verloren door de opkomst van soortgelijke artikelen uit het westen. Het consumptiegoed waar dit bij uitstek voor gold: cola. Voor liefhebbers van cola’s aus dem Sozialismus is er echter goed nieuws. Hieronder drie cola’s waarvoor met de val van de Muur het doek leek te vallen, maar die op de golven van Ostalgie herrezen. Niet verkrijgbaar in Nederland: allen oostwaarts dus!
eins — Vita-Cola
Vita-Cola kwam in 1958 op de markt nadat de DDR-regering in haar tweede vijfjarenplan had opgenomen dat er een eigen coladrank moest worden ontwikkeld. Als uitvinder van het recept van Vita-Cola kan Hans Zinn worden aangeduid, Chef Essenzen bij de Chemische Fabrik Miltitz. Zijn drank smaakte minder zoet dan de grote Amerikaanse colamerken en het West-Duitse Afri cola en had een vruchtenbijsmaak van voornamelijk citroen. Vita-Cola verdween na de Duitse hereniging van de markt, maar is sinds 1994 terug en is nu overal in Duitslandverkrijgbaar. Extra succes kwam door de retroverpakking en het benadrukken van de extravagante citroensmaak middels de slogan ‘Wild erfrischend. Mit dem Spritzer Zitrone’. In de Duitse deelstaat Thüringen is Vita-Cola inmiddels zelfs marktleider. Het is daarmee een van de weinige regio’s ter wereld waar een lokaal colamerk het grootste marktaandeel heeft.
zwei — Club Cola
Deze cola kwam voor het eerst op de markt in 1967. Waarschijnlijk hunkerde de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED) naar een cola die nóg westerser aandeed dan Vita-Cola, want in 1966 werd verordonneerd dat er een nieuwe socialistische cola moest worden ontwikkeld. Mission accomplished: Club Cola leek qua smaak meer op westerse cola’s dan Vita-Cola – geheel conform de wens van de SED. Met de val van de Muur maakte de interesse voor de drank echter ook een val. Mensen wilden liever westerse frisdranken drinken en bij Wessi’s in het voormalige West-Duitsland was al helemaal geen interesse voor DDR-cola. In 1992 werd de cola opnieuw op de markt gebracht. In de Club Cola-campagne werd vol ingezet op Ostalgie. Zo was de cola aanwezig op parades ter gelegenheid van de Dag van de Arbeid op 1 mei, leste de dorst van een Russische kosmonaut (het DDR-equivalent van de astronaut) en gaf energie aan een loodgieter die aan het werk was in een U-Bot.
drei — Quick Cola
Quick Cola is een kleinere DDR-cola uit het jaar 1956, ontstaan in de stad Halle. De drank was niet al te zoet maar had een groot probleem: de cola schuimde buitenissig. Het was Hans Franke en zijn private mineraalwaterfabriek in Calbe die dit probleem oploste. Uiteindelijk produceerden honderd medewerkers 70 000 hectoliter Quick Cola per jaar. In 1972 werd de fabriek van Frank onteigend en daarmee staatsbezit. Enige mooie aspect hieraan voor Franke: hij werd aangesteld als chef in de drankenfabriek en mocht in die hoedanigheid voor het eerst sinds twintig jaar op vakantie. Na de hereniging lukte het Franke Quick Cola terug te krijgen. Helaas bleek dat de consument meer verlangde naar zoete cola uit het westen. Franke gaf niet op, zelfs nadat hij Quick Cola in Q-Cola moest omdopen omdat hij de merkrechten niet meer had en de nog in de DDR geproduceerde unieke colaflesjes schaars raakten. Na jaren vond hij een partij die de flessen weer kon produceren en in 2003 kreeg hij ook de rechten voor ‘Quick’ Cola terug.
0 Kommentare zu “Das war einmal. De terugkeer van Ossi-Cola in Duitsland.”